Bài V - Hướng dẫn luyện tập hợp âm

Trước khi luyện tập, bạn cần lưu ý vài điều:

·        Hợp âm phải bấm sao cho tất cả các dây đều phát ra âm thanh rõ ràng (5 hoặc 6 dây tùy hợp âm), không được câm dây nào. Muốn thế, khi bấm các đầu ngón tay phải thẳng đứng mới không đụng dây kế bên, và bấm bằng đầu ngón tay chứ không bấm bằng mặt của ngón tay (xem hình).

·        Ngăn có các nốt đánh số 1 liền nhau là sử dụng ngón tay trỏ để chặn hết các dây đó theo hướng mũi tên, nhưng nhớ là tất cả không được câm tiếng.

Hướng dẫn luyện tập:

--  Để có logic, bạn nên chọn các gam (hợp âm) sau để luyện tập chuyển hợp âm vì đây là những gam được sử dụng cho một bản nhạc không có bất kỳ dấu khóa nào, gồm : Am, C, Dm, E7, F, G. Bạn có thể đánh theo các vòng lặp sau: Am - Dm - E7 -  Am, hoặc Am - C - F - G - Am.

--  Điệu nhạc là một phần không thể thiếu trong quá trình đệm nhạc. Do đó bạn nên chọn điệu Valse để phối hợp luyện tập cho quen vì đây là điệu dễ đánh nhất.

--  Cách đệm điệu Valse là bum chách chách, bùm chách chách, trong đó:

bum là chủ âm, tức là tên của hợp âm ;

bùm là áp âm, tức là nốt thứ 5 trong thang âm của hợp âm.

Trong các thế bấm của hợp âm, 2 nốt chủ âm (bum) và áp âm (bùm) này luôn nằm ở 2 dây kế nhau trong 3 dây bass số 4, 5 và 6.

Chách là sự phối hợp gảy cả 3 dây số 1, 2 và 3 cùng lúc. Bạn có thể móc lên hoặc gảy xuống tùy ý.

--  Ở điệu Valse bạn có thể chuyển hợp âm ở 2 vị trí ‘bum’ hoặc ‘bùm’.

--  Dưới đây là cách đánh điệu valse. Khi học đến bài này nghĩa là bạn đã biết xem nốt và tính nhịp rồi nên tôi sẽ không diễn giải nữa. Ba nốt ‘chách’ thật ra chỉ là ba nốt nằm ở ba dây số 1, 2 và 3 trong các thế bấm mà thôi.

Chúc các bạn thành công.

                                                                                - Yến Thanh -

Read More

Bài IV - Các thế bấm hợp âm trên đàn guitar

Để minh họa các thế bấm của hợp âm, ngón tay được đánh số như sau:

     1/. Các thế bấm có dây buông

Trong thế bấm này, ngoại trừ các hợp âm Rê (bao gồm D, Dm, và D7) chỉ sử dụng 5 dây (bỏ dây số 6), các hợp âm còn lại đều sử dụng hết 6 dây.

+ Các hợp âm Rê

+ Các hợp âm La và Đô trưởng

+ Các hợp âm Mi

2/. Các thế bấm không có dây buông

+ Các hợp âm Fa

+ Các hợp âm Sol : Tương tự như cách bấm của hợp âm Fa nhưng dời ngón trỏ lên ngăn thứ 3 của cần đàn (ngăn có chấm trắng đầu tiên).

+ Các hợp âm Si

+ Các hợp âm Đô : Tương tự như cách bấm của hợp âm Si nhưng dời ngón trỏ lên ngăn thứ 3 của cần đàn (ngăn có chấm trắng đầu tiên).

 Các thế bấm sử dụng ngón trỏ để chặn 6 dây như các hợp âm Fa và Si ở trên, chỉ cần giữ nguyên thế bấm đó và dịch chuyển dọc theo cần đàn là các bạn sẽ có một hợp âm mang tên khác dựa theo nguyên lý khoảng cách cung của các ký âm.

C

D

E

F

G

A

B

C

 Ví dụ như các thế bấm của Fa, nếu đặt ngón trỏ ở ngăn thứ năm thì là La, ngăn thứ bảy là Si. Hay các thế bấm của Si, nếu đặt ngón trỏ ở ngăn thứ năm thì là Rê, ngăn thứ bảy là Mi, v...v...

 Mời các bạn xem phần hướng dẫn luyện tập hợp âm ở bài sau.
                                                                                                       Thân ái chào các bạn.

                                                                                                            - Yến Thanh -

Read More

Bài III - Cấu tạo hợp âm

Hợp âm và điệu nhạc là 2 yếu tố không thể thiếu trong quá trình đệm nhạc

Trước tiên, các bạn nên xem qua cách gọi tên theo thứ tự của các nốt trong quãng 8 như sau:

Nốt thứ:	1	2	3	4	5	6	7
Tên gọi:	Chủ âm	Thượng chủ âm	Trung âm	Hạ áp âm	Áp âm	Thượng áp âm	Cảm âm
Ví dụ: Đô	Do	Re	Mi	Fa	Sol	La	Si
Mi	Mi	Fa	Sol	La	Si	Do	Re

Một hợp âm phải có ít nhất 3 nốt cơ bản trở lên, đó là chủ âm, trung âm và áp âm (vị trí 1-3-5). Hợp âm 7 có thêm nốt thứ 7 (1-3-5-7)

Như ví dụ ở trên, hợp âm Do được tạo thành bởi 3 nốt Do-Mi-Sol, hợp âm Mi là Mi-Sol-Si, …

Ở đây, tôi chỉ đề cập đến ba loại hợp âm căn bản là Trưởng, Thứ và 7. Thí dụ:

Hợp âm trưởng, ký hiệu là  : C (đô trưởng), A (la trưởng), …

Hợp âm thứ,       ký hiệu là : Dm (rê thứ), Gm (sol thứ), …

Hợp âm 7,          ký hiệu là  : E7 (mi bảy), Am7 (la thứ bảy), …

     Phần dưới đây chỉ giải thích sự khác nhau trong cấu tạo của các hợp âm, các bạn không nhất thiết phải ghi nhớ, chủ yếu là học thuộc các thế bấm. Khi cần thiết, nhìn lại thế bấm là ta suy luận ra. 

1/. Hợp âm trưởng và thứ : có cấu tạo giống nhau bởi 3 nốt như đã nói ở trên, nhưng chúng khác nhau về khoảng cách cung giữa nốt trung âm với 2 nốt còn lại. Cụ thể :

Hợp âm trưởng : Trung âm cách chủ âm 4 bán cung và cách áp âm 3 bán cung.

Vd : La trưởng 

Chủ âm				Trung âm			Áp âm
La		Si	Do	Do#	Re		Mi

Hợp âm thứ : Trung âm cách chủ âm 3 bán cung và cách áp âm 4 bán cung.

Vd : La thứ

Chủ âm			Trung âm				Áp âm
La		Si	Do		Re		Mi

Nói cách khác, nốt trung âm của các hợp âm đôi lúc sẽ không có hoặc có dấu thăng ‘#’ hay dấu giáng ‘b’. Còn khoảng cách cung giữa chủ âm và áp âm là như nhau (7 bán cung).

Như 2 ví dụ trên, hợp âm La trưởng và La thứ đều cấu tạo bởi 3 nốt La-Do-Mi nhưng nốt Do trong La trưởng có dấu thăng ‘#’.

2/. Hợp âm 7 : Lấy hợp âm trưởng hay thứ thêm vào nốt thứ 7 trong thang âm của nó, ta được hợp âm 7. Khoảng cách cung giữa cảm âm và áp âm trong hợp âm trưởng 7 và thứ 7 đều là 3 bán cung.

Ví dụ : A7 (gồm có La-Do#-Mi-Sol) và F7 (gồm có Fa-La-Do-Mib).

Chủ âm				Trung âm			Áp âm			Cảm âm
La		Si	Do	Do#	Re		Mi	Fa		Sol
Fa		Sol		La		Si	Do		Re	Mib	Mi

Tóm lại, ta có cấu tạo chi tiết của các hợp âm như sau :

Tên hợp âm	Trưởng	Thứ	Trưởng 7	Thứ 7
A	A – C# - E	A – C - E	A – C# - E - G	A – C – E – G
B	B – D# - F#	B – D - F#	B – D# - F# - A	B – D - F# - A
C	C – E - G	C – Eb – G	C – E – G - Bb	C – Eb – G – Bb
D	D – F# - A	D – F – A	D – F# - A - C	D – F – A – C
E	E – G# - B	E – G – B	E – G# - B - D	E – G – B – D
F	F – A – C	F – Ab – C	F – A – C - Eb	F – Ab – C – Eb
G	G – B – D	G – Bb - D	G – B – D - F	G – Bb – D - F

   Như đã nói, tôi chỉ giải thích để các bạn thấy sự khác nhau trong cấu tạo của các hợp âm chứ không nên ghi nhớ. Ở bài sau các bạn sẽ làm quen với một vài thế bấm căn bản của các hợp âm thường dùng (màu đỏ) là có thể suy ra được các hợp âm khác khi cần.

Chào các bạn.

- Yến Thanh -

  

Read More